ประโยชน์และโรคเมื่อขาด วิตามินบีรวม
วิตามินบีรวมนั้น เราทุกคนก็ล้อนแต่รู้จักกันดีว่าเป็นวิตามินที่ครบถ้วนไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการ เหมาะแก่การบำรุงระบบสมอง และระบบประสาทอย่างดี แต่มีไม่กี่คนที่จะรู้ว่า ในอาหารประเภทไหนมีวิตามินบีรวมบ้าง ซึ่งเราจะพาไปดูกันว่า อาหารใดบ้างที่อุดมไปด้วยวิตามินบีรวม และโรคที่จะเกิดขึ้นเมื่อเราขาดวิตามินเหล่านั้นกัน
วิตามินบี 1
วิตามินบี 1 มักจะพบในธัญพืช ข้าวซ้อมมือ ตับ ถั่ว มันเทศ ไข่ ซึ่งเจ้าวิตามินบี 1 นี้มีประโยชน์คือ ช่วยในการเจริญเติบโต ทำให้หัวใจทำงานปกติ การหมุนเวียนโลหิตดี ช่วยสร้างเม็ดเลือด ทำให้เรารู้สึกอยากอาหาร การย่อยดี บำรุงประสาท และช่วยการเผาผลาญแป้งและน้ำตาล ไปใช้เป็นพลังงานได้สมบูรณ์เลยทีเดียว
แต่ว่าเมื่อขาดวิตามินบี 1ไปนั้นจะเกิดโรคต่าง ๆ ขึ้น เช่น เหน็บชา หรือเกิดเบอริเบอริ (beriberi) ซึ่งมี 2 แบบคือ แบบชาร่วมกับมีอาการบวม และแบบไม่มีอาการบวม โดยแบบที่มีอาการบวมจะมีอัตรายมากกว่า เพราะมีการคั่งของน้ำในร่างกาย เช่น ที่ปอด ในช่องท้อง ทำให้หายใจหอบเหนื่อย และเสียชีวิตได้ นอกจากนี้ยังเกิดหัวใจโต หัวใจวาย กล้ามเนื้ออ่อนแรงได้
วิตามินบี 2
วิตามินบี 2 จะมีในถั่วลิสง รำ ถั่วเหลือง มะม่วง แอปเปิ้ล กล้วย แตง คะน้า ผักกาด ถั่ว ผักเขียว ฝรั่ง นม ยีสต์ ลูกเกด นอกจากนี้แบคทีเรียในลำไส้ใหญ่ ก็สามารถสังเคราะห์ได้ ประโยชน์ของเจ้าวิตามินบี 2 เนี่ย จะช่วยในการแลกเปลี่ยนออกซิเจนในเซลล์ ช่วยให้ออกซิเจนแก่พวกแป้งและกรดอะมิโน นักโภชนาการบอกว่า ถ้ากินบี 2 กับแคลเซียม จะช่วยให้อายุยืนกว่าปกติ 10 เปอร์เซ็น และถ้ากินมากจะป้องกันโรคเท้าจากเชื้อรา โรคผิวหนัง โรคแพ้ ผื่นแดง
ถ้าร่างกายของเราขาดวิตามินบี 2 ไปนั้นจะเกิดปากนกกระจอก โดยผิวหนังที่มุมปากจะแดงและแตก เจ็บคอ ลิ้นมีสีแดงม่วง และอาจรวมถึงอาจเกิดการอักเสบของผิวหนังได้
วิตามินบี 3
วิตามินบี 3 ส่วนใหญ่นั้นจะมีในรำข้าว ถั่วลิสง ยีสต์ ผักสด มันฝรั่ง ใบยอ ซึ่งประโยชน์ของมันก็คือ กระตุ้นการหมุนเวียนของโลหิต ขยายหลอดเลือดบำรุงสมอง เยื่ออ่อน ผิวหนัง ช่วยในการเผาผลาญแป้ง และน้ำตาล ช่วยลดคอเลสเตอรอลในเลือด และบรรเทาอาการปวดศีรษะอย่างรุนแรง บำรุงไต และยังสามารถเปลี่ยนจากคาร์โบไฮเดตรเป็นพลังงานได้ รวมถึงช่วยควบคุมน้ำตาล ลดอาการซึมเศร้า ลดการอักเสบของข้อได้อีกด้วย
แต่ถ้าขาดมันไปก็ไม่ดีนะ เพราะจะทำให้เกิดโรคเพลลากรา (Pellagra) อาการที่เกิดคือ ท้องเสีย ปวดเกร็งท้อง อาเจียน ความจำเสื่อม ปวดศีรษะ และผื่นจะขึ้นเมื่อโดนแสงแดด
วิตามินบี 6
เจ้าวิตามินบี 6 นั้นจะมากมีในกะหล่ำปลี พวกข้าว รำ ยีสต์ พวกถั่วต่าง ๆ นม ข้าวโพด ซึ่งเจ้าเนี่ยมีประโยชน์คือช่วยบำรุงผิว ช่วยร่างกายในการใช้ไขมัน โปรตีน และการสร้างเลือด บำรุงประสาทกล้ามเนื้อ ลดอาการแพ้ท้อง ช่วยไม่ให้ปลายประสาทอักเสบได้ด้วยนะ
แต่ถ้าขาดมันไปละก็จะเกิดอาการคันตามผิวหนัง ผิวหนังอักเสบและลอก ปวดตามมือตามเท้า ลิ้นอักเสบ ปากแห้งแตกโลหิตจางชนิดเซลล์เล็ก จะมีความรู้สึกซึมเศร้า สับสน
วิตามินบี 12
เจ้านี่จะไม่มีในพืช แต่จะมีในนม เนย ไข่ เนื้อสัตว์ ปลา หอย แต่มันถูกทำลายเมื่อปรุงอาหารโดยใช้ไมโครเวฟ ประโยชน์ของมันคือเป็นตัวสำคัญในการสร้างเม็ดโลหิตแดง
ซึ่งถ้าขาดมันจะเป็นโรคโลหิตจาง โรคประสาท และเกิดอาการอยากอาหารน้อยลงด้วย
วิตามินบี 15
เจ้าวิตามินบี 15 นั้นจะมีอยู่ในยีนต์ พวกเมล็ดพืชต่าง ๆ เช่นข้าวซ้อมมือ มีประโยชน์ต่อเส้นผม กล้ามเนื้อ ตับ สมอง และหัวใจ ช่วยย่อยไขมัน ทำให้ร่างกายใช้วิตามินอี รักษาโรคทางจิต แพทย์ใช้วิตามินนี้ ร่วมกับรักษาเบาหวาน และเส้นโลหิตอุดตันด้วยนะ
แต่ถ้าขาดมันไป ก็จะทำให้เกิดความผิดปกติของต่อมและเส้นประสาท โรคหัวใจ สภาวะที่ออกซิเจนไปเลี้ยงเนื้อเยื่อต่าง ๆได้น้อยลง